Choroby górnych dróg oddechowych, a także alergia są prawdziwymi zmorami XXI wieku. Wiele osób cierpi na wspomniane przypadłości i jest zmuszonych do przyjmowania leków. Mogą być one podawane na kilka sposobów, a jednym z nich jest nebulizacja. Przeprowadza się ją za pomocą nebulizatorów, często choć nieprawidłowo, nazywanych inhalatorami. Na rynku dostępnych jest kilka rodzajów wspomnianych urządzeń, które różnią się od siebie m.in. sposobem podawania leków czy też przeznaczeniem. W poniższym wpisie opiszemy, jak działa nebulizator oraz jakie warianty możemy spotkać. Ze względu na bardzo potocznie funkcjonującą nazwę „inhalator”, będziemy posługiwać się również tym terminem.
Pierwsze rozróżnienie, czyli inhalatory ultradźwiękowe, pneumatyczne oraz proszkowe
Powyższy podział dotyczy sposobu działania wymienionych rodzajów urządzeń. Inhalatory ultradźwiękowe, jak sama nazwa wskazuje, za pomocą ultradźwięków rozpraszają cząsteczki leku i dostarczają go w postaci mgiełki do dróg oddechowych chorego. Mają one jednak pewne ograniczenia. Nie są one skuteczne w przypadku podawania niektórych antybiotyków oraz steroidów. Ultradźwięki niszczą strukturę niektórych leków i powodują, że są one nieaktywne, czyli nieskuteczne. Inhalatory ultradźwiękowe nie są wyposażone w swojej budowie w sprężarkę (kompresor).
Zalety i wady korzystania z inhalatorów ultradźwiękowych
Umożliwiają cichą pracę, a także szybką możliwość przeprowadzenia nebulizacji. Nie nadają się one do rozpylania wielu leków sterydowych i antybiotyków, gdyż niszczą strukturę leków. Ponadto są stosunkowo drogie, a części takie jak przetwornica mogą bardzo łatwo ulec uszkodzeniu. Dodatkowo nie można ich stosować w każdym wieku, gdyż domowe inhalatory ultradźwiękowe nie są wskazane do przeprowadzania nebulizacji u małych dzieci.
Budowa oraz zalety i wady inhalatorów pneumatycznych
Inhalatory pneumatyczne zwane również tłokowymi czy też kompresorowymi mają w tym kontekście zdecydowaną przewagę nad ich odpowiednikami ultradźwiękowymi, gdyż umożliwiają podawanie wszystkich rodzajów leków, solanek, olejków inhalacyjnych, przeznaczonych do stosowania z inhalatorami tłokowymi czy antybiotyków drogą nebulizacji. Tego rodzaju urządzeń można używać także w każdym wieku, gdyż nie ma do tego przeciwwskazań. Ich budowa różni się od typu ultradźwiękowego. Składa się bowiem ze sprężarki (elektrycznego kompresora), która jest połączona przewodem powietrza z nebulizatorem, czyli pojemnikiem na lek. By korzystać z inhalatora pneumatycznego, należy wyposażyć go również w maskę, ustnik, czy też końcówkę donosową.
W porównaniu do urządzeń ultradźwiękowych ich odpowiedniki pneumatyczne pracują znacznie głośniej. Są jednak znacznie trwalsze, a także są stosunkowo tanie (dotyczy to również części zamiennych). Ponadto istnieje możliwość stosowania dodatkowych akcesoriów, które zwiększają ich funkcjonalność np. przystawki do płukania zatok i jamy nosa.
Inhalatory proszkowe DPI, czyli inhalator tradycyjny, wymagający współpracy pacjenta
Do tego rodzaju urządzenia wkłada się lek w postaci kapsułki lub tabletki, który po naciśnięciu przekształca go w drobny, suchy proszek. Naciśnięcie musi być skoordynowane ze wdechem, gdyż inaczej sproszkowany lek nie przedostanie się do płuc. Bardzo dużą wadą tego rodzaju inhalatora jest fakt, że nie sprawdza się on w przypadku osób, które mają problem z koordynacją wdechu i wydechu, a także u małych dzieci i osób starszych.
Inhalatory dla dzieci i dorosłych
Wymienione rodzaje inhalatorów można podzielić ze względu na ich przeznaczenie, czyli możliwość zastosowania ich u dzieci lub dorosłych. Jak już wcześniej wspomnieliśmy warianty ultradźwiękowe oraz proszkowe nie do końca nadają się do stosowania u najmłodszych, dlatego też najlepszym rozwiązaniem jest korzystanie z typu pneumatycznego urządzenia. W przypadku wybierania modelu dla swojego dziecka warto kierować się kilkoma jego cechami, takimi jak: kształt i kolor, możliwość cichej pracy, czas przeprowadzania nebulizacji czy też jakość wykonania.
W sytuacji chęci zakupu inhalatora dla osób dorosłych warto poznać specyfikację techniczną danego urządzenia przed podjęciem ostatecznej decyzji. Warto zwrócić uwagę m.in. na jego czas pracy, możliwość regulacji prędkości przeprowadzania nebulizacji, możliwość podłączenia dodatkowych akcesoriów, a także na średnią wielkość wytwarzanej cząsteczki aerozolu. Oczywiście, wymienione parametry mają również znaczenie w kontekście wyboru odpowiedniego inhalatora dla dzieci.
Warto jednak zaznaczyć, że konstrukcja każdego modelu inhalatora jest taka sama, niezależnie od tego, czy stosują go dorośli, czy też dzieci.